Bu makalenin sonunda, Türkiye’nin Vatandaşlık ve Yatırım Programı’nın (CBI) nasıl işlediğini, tarihsel bağlamını, yatırım seçeneklerini, başvuru adımlarını, ayrıca vergi, gayrimenkul eğilimleri, aile planlaması ve Türkiye’nin diğer programlara göre nasıl bir konumda olduğunu anlayacaksınız.

Türkiye’nin CBI Programının Şekillenmesi

Türkiye, 2017 yılında 5901 sayılı Kanun kapsamında Vatandaşlık Enstitüsü’nü başlatmış ve bu konuda Dışişleri Bakanlığı’nın yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı rehberinde detaylı bilgiler sunulmuştur.

Programın Gelişimi

• 2017: Minimum gayrimenkul yatırımı $1 milyon olarak belirlenmiş.
• 2018: Gayrimenkul sınırı $250,000’a düşürülmüş; ayrıca $500,000 tutarında sermaye yatırımı seçeneği eklenmiş.
• 2022: Banka mevduatı yolu eklenmiş, üç yıl kilitli kalmak şartıyla $500,000 tutarında depozito gerekmekte.

Bu politika değişiklikleri, 2018’deki azalmadan sonraki ilk yılda başvuruları %300 artırmıştır; bu bilgiyi Global Residence Index’in Türkiye CBI raporu aktarmaktadır.

Yatırım Yollarınız ve Gereklilikleri

Türkiye dört ana yol sunar. Her biri kendi şartlarına sahiptir:

1. Gayrimenkul
   – En az $250,000 değerinde mülk satın alın ve 3 yıl elinizde tutun.
2. Sermaye Katkısı
   – En az $500,000 tutarında sabit sermaye yatırımı yapın.
3. Banka Mevduatı
   – En az üç yıl boyunca bir Türk bankasında $500,000 tutarında depozito yapın.
4. Hazine Bonosu veya Fonlar
   – En az $500,000 tutarında alın ve 3 yıl boyunca tutun.

Tüm yollar için gerekenler:
– Temiz suç kaydı.
– Meşru kaynak beyanı.
– Dava veya yasal işlem açık olmaması.

(Dışişleri Bakanlığı detayları)

CBI Tarafından İtenen Gayrimenkul Piyasa Eğilimleri

Yabancı alıcılar 2021’de toplam 57,960 gayrimenkul satın almış, bu ise bir önceki yıla göre %68’lik bir artışa işaret etmektedir. TurkStat verilerine göre, İstanbul, Antalya ve Ankara en çok tercih edilen bölgeler olmuştur. Bu şehirlerde fiyatlar 2021’de yaklaşık %20 artmıştır; detaylar Global Property Guide’un Türkiye Konut Fiyatları Raporu’nda yer almaktadır.

Ana Avantajlar ve Finansal Düşünceler

Türk vatandaşlığı, aşağıdaki imkanları sağlar:
– Vizesiz seyahat imkanı, 110’dan fazla ülke, Japonya ve Singapur gibi, Henley Passport Index 2023’ye göre.
– Piyasaya erişim, Avrupa, Orta Doğu ve Orta Asya’yı kapsayan.
– Saglık ve eğitim, AB standartlarına uygun seviyede.

Vergi Sonuçları ve Çifte Vergilendirme Anlaşmaları

Türkiye, Türkiye Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından listelenen 110’dan fazla çifte vergilendirme anlaşmasına sahiptir. Yeni vatandaşlar şunlardan faydalanabilir:
– Yurtdışında kazanılan gelirlerde vergi çakışmasından kaçınma.
– Yurtdışında tutulan varlıklarda servet veya miras vergisi alınmaması.

Başvuru Sürecini Yönetmek

1. Yatırım yolunuzu seçin.
2. Belgeleri hazırlayın (pasaport, fon kanıtı, tapu).
3. Yerel konsolosluk veya acenteniz aracılığıyla başvurun.
4. Due diligence sürecine tabi tutulun (3-4 ay sürer).
5. Onay alın ve yatırımınızı tamamlayın.
6. Türk pasaportu 6-9 ay içinde alınır.

Vatandaşlık Sonrası Yükümlülükler ve Riskler

• Yatırımınızı en az 3 yıl tutmalı; aksi takdirde iptal riski vardır.
• Türkiye, dolandırıcılık veya ulusal güvenlik tehdidi durumlarında vatandaşlığı iptal edebilir; Reuters vatandaşlık iptalleri hakkında raporlamıştır.

Ajanların Rolü ve Tuzaklar

Ajanlar due diligence sürecini kolaylaştırabilir, fakat dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
– Gizli ücretler.
– Lisanssız aracılar.
– Aşırı vaat edilen zaman çizelgeleri.

Her zaman Türk Barolar Birliği veya resmi kayıtlardan kimlik bilgilerinizi doğrulayın.

Aile Dahil Etme ve Çifte Vatandaşlık Kuralları

Ailenizi, eşinizi, küçük çocuklarınızı ve bakmakla yükümlü yetişkin ebeveynleri tek başvuru altında dahil edebilirsiniz. Türkiye, bazı Orta Doğu veya Karayip programlarının aksine, çifte vatandaşlığa izin verir.

Çok Kuşaklı Planlama

• 18 yaş altı çocuklar otomatik olarak vatandaşlık kazanır.
• Yetişkin çocuklar, yatırım kriterlerini karşıladıkları takdirde ayrı başvurabilirler.

Programın Performansı ve Global Sıralaması

• 2017’den beri 62.000’den fazla pasaport düzenlenmiştir.
• Onay oranı yaklaşık %95’dir.
• En çok başvuran milletler: İran, Irak, Rusya, Afganistan.

Dünyada Türkiye’nin Karşılaştırması

| Program | Gayrimenkul Minimum | Bağış Minimum | İşlem Süresi | Vizesiz Sınır Puanı |
|———————|———————|——————|—————–|—————–|
| Türkiye | $250,000 | N/A | 6–9 ay | 110 ülke |
| Portekiz | €280,000 | €350,000 | 10–12 ay | 187 ülke |
| Saint Kitts & Nevis| $200,000 | $150,000 | 4–6 ay | 156 ülke |
| Malta | €700,000 | €600,000 | 12–14 ay | 186 ülke |

Sayıların Ötesinde: Tartışmalar ve Uyarılar

Bazı yatırımcılar, due diligence kontrollerinde başarısız olduktan veya yasa dışı faaliyetlerle bağlantı kurduktan sonra vatandaşlıklarının iptal edildiğine şahit olunmuştur. Bu durum, Transparency International’ın finansal suç riskleri makalesinde detaylandırılmıştır.

Türkiye’de Bir Sonraki Adımınız

Artık tarihçe, istatistikler, riskler ve karşılaştırmalar hakkında bilgi sahibisiniz. Türkiye’nin stratejik konumu, avantajlı vergileri ve hızlı pasaport verme süreci sizin hedeflerinizle uyuşuyorsa, ilk olarak yatırım yolunuzu seçin ve her adımı yönlendirecek uzman bir hukukçudan destek alın.

Türkiye yolculuğunuzda netlik ve güvenle hareket edin.